რაც არ უნდა ნათხოვარი იყოს წიგნი ან ბიბლიოთეკიდან წამოღებული, შიგთავსი ფანქრით და მინაწერებით თუ არ აუჭრელე, თითქოს არც წაგიკითხავს. წიგნი ხომ ეგრეა, იმდენნაირად იკითხება, რამდენიც მკითხველი ჰყავს. ვისთვის რა არის მნიშვნელოვანი და ვისთვის – რა. ერთს რაც აღაფრთოვანებს და ფიქრის საბაბს უჩენს, მეორე ისე ჩაუქროლებს, რომ თვალსაც არ გაუჩერებს.
“ობობას ბუდეების ბილიკზე” რაც დავტოვე, იმაზე მეტი მე დამრჩა. ეგეც წიგნის წესია… სხვა სხვას დატოვებს და ბოლოს იქნებ, ფურცლის კიდეებში უფრო მეტიც კი ეწეროს, ვიდრე ცენტრში.
წიგნი გარეკანით არ უნდა განსაჯოო, ხომ ამბობენ? ამბობენ! ჰოდა, ბოლომდე სიმართლე არ არის ეგ. ახლავე ავხსნი: ნათარგმნი წიგნების ყდაზე ავტორის გვართან ერთად უკვე მთარგმნელის გვარსაც შეხვდებით. მაგალითად, როდესაც იტალო კალვინოს წიგნი გიჭირავს ხელში, მხოლოდ მას კი არ ენდობი, არამედ ენდობი მის მთარგმნელსაც — ხათუნა ცხადაძეს, რომელიც ჩემთვის არა მხოლოდ საუკეთესო თარგმანთან ასოცირდება, არამედ ღირსეულ, ორიგინალ ტექსტთანაც. უცნაურია, მაგრამ ეგრეა. კალვინოს ან სხვა დიდ იტალიელ მწერლებს კი არ ვიწუნებ, ხათუნას ვაქებ და ვენდობი, რომ თუ თარგმნის, ესე იგი, საჭიროა და ესე იგი, წასაკითხია. იტალო და ხათუნა შესაშური დუეტია, წიგნიც ეგეთი იყო იტალიურად და ეგეთად იქცა ქართულ ენაზე.
ასეთი წინადადებაც რომ ვთქვათ… უფრო სწორად, დავწეროთ. უფრო სწორად, მე დავწერო და თქვენ წაიკითხოთ. მოკლედ, როგორც არის. ტექსტი მაშინ არის ბრწყინვალე, როდესაც კითხულობ, რომ დაივიწყო და გავიწყდება, რომ კითხულობ. ეგ არ არის ადვილი და მითუმეტეს არ არის ხშირი. არ გამოდის აწმყოს მიტოვება, მაგრამ ვერც ობობას ბუდეების ბილიკიდან გადახვევა გამომივიდა. სანამ წიგნი ხელში მეჭირა, იქ ვიყავი, მეორე მსოფლიო ომის დროინდელ იტალიაში და სანამ იქ ვიყავი, კი არ ვკითხულობდი — ვცხოვრობდი და პინთან ერთად განვიცდიდი, ომში ჩართული, გაბოროტებული სამყაროს და ამ სამყაროში მცხოვრები, ლოთების, ყაჩაღების, კრიმინალების და სამშობლოზე შეყვარებული თუ მტრის წინააღმდეგ და ზიზღის ირგვლივ გაერთიანებული ადამიანების დრამებს.
როდესაც ირგვლივ ომია, ბავშვები ომობანას მაგივრად, ომში ბავშვობანას თამაშობენ. თავიანთ მოგონილ, მიამიტურ თამაშებს კი არა, უფროსების დაწყებულ სასტიკ ხოცვა-ჟლეტაში გადარჩენობანას. ომს თავისი მიაქვს — კაცებისგან სიცოცხლე, ბავშვებისგან ბავშვობა.
და როდესაც თამაში იმდენად სასტიკია, რომ გამარჯვებულს დამახინჯებული სიცოცხლის გარდა არაფერი ხვდება ჯილდოდ, შესაბამისად სასტიკია სათამაშოებიც. ისეთი სასტიკი, როგორიც “პი ოცდათვრამეტია”
“კიბის ქვეშ ძვრება, სადაც დამალობანას თამაშისას იმალება ხოლმე. უნდა რომ პისტოლეტი დაათვალიეროს ლამპიონის მბჟუტავ შუქზე. დაგრაგნილ ქამარს გაშლის, ბუდეს ხსნის და ფრთხილად, თითქოს კატის კნუტს იღებდეს კისრით, პისტოლეტს იღებს. მართლა უშველებელია და საშიში”
საშიშია, საშიში. როგორც ომი, როგორც ადამიანები ომში, ტყუილი რომ სიმართლედ ექცათ, ღალატი ერთგულებად და სისასტიკე ნორმად. ბავშვებს რომ შეუძლიათ, ბინძურად აგინონ და იმავე ბავშვების ნამღერ, გულსაგლეჯ სიმღერებზე ცრემლი ღვარონ თუ არა, ყოველ შემთხვევაში, სული გამოუჩნდეთ, შეიძლება არც თუ ისე ლამაზი, შეიძლება არც თუ ისე სათუთი, მაგრამ მაინც სული. ომში სულის ქონა ხომ ფუფუნებაა.
არა, ვერა. პინი ამ ხალხთან ვერ იმეგობრებს. ამათ არ ესმით ბავშვების. ესენი ბავშვს არც ბავშვად თვლიან და არც თანატოლად და არც თანასწორად. ესენი ჩაგრავენ, იმიტომ რომ ჩაგრულები არიან და აგრესიასაც იმათზე იღებენ, ვისაც მოიხელთებენ, ვისაც მოერევიან, ვისაც აჯობებენ. იქნება ეს პინი, იქნება ეს ფრთებშეკრული მიმინო ბაბუფი თუ ხელებშეკრული ტყვე.
სამყარო პინის ირგვლივ დაუნდობელია. დაუნდობელი და სასტიკი, როგორც ეს წიგნი, მაგრამ სადაც სისასტიკეა პინ, იქ ხომ ყველაზე უკეთ ჩანს სიკეთეც, იქ ხომ ყველაზე მძლავრად შეგიძლია ჩასჭიდო ხელი კუჯინოს “დიდი პურივით რბილ და თბილ ხელს” და შეგიძლია გაჰყვე, გაჰყვე ან გაიყოლო და ენდო და თუ ენდობი, დაუმეგობრდე კიდეც და თუ დაუმეგობრდი, შეგიძლია ობობას ბუდეებიც აჩვენო და ბავშვობა თუ ვერა, ადამიანობა მაინც დაიბრუნო.
მოსწავლეებსა და ახალგაზრდებში კითხვის პოპულარიზაციისთვის, საქართველოს ბანკმა იდეათეკის ახალი კამპანია – „ჩაინიშნე საკითხავი – გახდი თანამგზავრი წიგნების სამყაროში” დაიწყო.
კამპანიის ფარგლებში ბანკმა უნიკალური დიზაინის მქონე წიგნები შექმნა, რომელთა მეშვეობით კითხვის მოყვარულებს შესაძლებლობას აძლევს, ლიტერატურულ სამყაროში, მათთვის საყვარელ, ხელოვნების სფეროს 5 წარმომადგენელთან: დათო ტურაშვილთან, დათო გორგილაძესთან, ანა კორძაია-სამადაშვილთან, ნინი ნუცუბიძესთან და კოკო როინიშვილთან ერთად იმოგზაურონ.
ახალი თავშესაქცევი ისტორიებისა და თავგადასავლების აღმოსაჩენად, 10 წიგნი შეირჩა. თითოეულმა „მეგზურმა“ კი მათთვის საყვარელი და გამორჩეული წიგნი აირჩია დასამახსოვრებელი ფრაზების, წიგნის ნაწილების თუ ახალი იდეების მიხედვით, რომლებმაც ისინი დააფიქრა, არსებული რწმენა-წარმოდგენები შეაცვლევინა, ან რაღაც ახალი აღმოაჩენინა…
