საქართველში შრომითი მიგრანტების შესახებ კანონი იცვლება

საქართველოს პარლამენტმა გასულ კვირას პირველი მოსმენით დაამტკიცა შრომითი მიგრაციის შესახებ ცვლილებების პაკეტი, რომელსაც საზღვარგარეთ და საქართველოში დასაქმებაზე გავლენა ექნება.

მიღებული ცვლილებებით, საქართველოს მოქალაქეების საზღვარგარეთ გაგზავნას ლეგალურად მხოლოდ შუამავალი კომპანიები შეძლებენ, რომლებსაც აქვთ სპეციალური სერტიფიკატი, მაგრამ უცხოელების დასაქმებისთვის სპეციალური რეგისტრაცია იქნება საჭირო.

კანონმდებლობის მიხედვით, შუამავალ კომპანიად ჩაითვლება იურიდიული პირი, ინდივიდუალური მეწარმე, უცხოური კომპანიის ფილიალი ან წარმომადგენლობა ან არასამეწარმეო იურიდიული პირი, რომლის საქმიანობა დაკავშირებულია საქართველოს მოქალაქის ან უცხოელის მუდმივ თანამდებობაზე დასაქმებასთან, რომელთაც აქვთ საქართველოსა და უცხოეთში ბინადრობის უფლება. 

კანონპროექტის დამტკიცების შემდეგ ასეთ კომპანიებს რეგისტაცია მოეთხოვებათ, მათ შესახებ ინფორმაცია საჯარო იქნება, ხოლო თითოეული ასეთი კომპანია უნდა იყოს სერტიფიცირებული საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ.

მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ კომპანიას ექნება სერტიფიკატი, შეძლებს კანონიერად განახორციელოს თავისი საქმიანობა, ხოლო თავად სერტიფიკატის პირობებს საქართველოს მთავრობა სპეციალური დადგენილებით განსაზღვრავს.

გარდა ამისა, კანონმდებლობის მიხედვით, კომპანია საქართველოს მოქალაქის საზღვარგარეთ დასაქმების შემთხვევაში, ვალდებულია გააფორმოს ხელშეკრულება სპეციალური ფორმით, რომელიც შემოწმდება.

ხელშეკრულება შეიცავს მიგრანტის პერსონალურ მონაცემებს, უცხოური კომპანიის მისამართსა და საბანკო რეკვიზიტებს, კონტრაქტის დამდები პირის მონაცემებს, მისამართსა და ანგარიშებს.

ასევე მითითებული იქნება სამუშაოს სახეობა და მისი ვადა, ხელფასი, საცხოვრებელი პირობები და შრომითი ურთიერთობის სოციალური გარანტიები. ამასთან, ხელშეკრულება უნდა იყოს გაფორმებული ორ ენაზე, რომელთაგან ერთი ქართულია.

ცვლილებები ასევე არეგულირებს საქართველოში უცხო ქვეყნის მოქალაქეების დასაქმების საკითხს.

კანონპროექტის მიხედვით, მთავრობას შესაძლებლობა ექნება შეზღუდოს უცხოელი სპეციალისტების ადგილობრივ კომპანიებში ჩართვა კონკრეტულ სპეციალობებსა და პროფესიებში შრომის ბაზრის მდგომარეობიდან გამომდინარე, ასევე სამუშაოებზე, რომლებიც არ საჭიროებს კვალიფიკაციას და თუ ადგილობრივ შრომის ბაზარზე მიწდება მოთხოვნას აჭარბებს.

ამავდროულად, მთავრობას ექნება უფლება წაახალისოს ადგილობრივი დამსაქმებლები, მოიზიდონ უცხოელები იმ ადგილებში, სადაც ადგილობრივ შრომის ბაზარზე მიწოდება მოთხოვნას არ აკმაყოფილებს. 

ცვლილებების მიხედვით, ადგილობრივი დამსაქმებელი იქნება იურიდიული პირი, ინდმეწარმე, ამხანაგობა, საქართველოში რეგისტრირებული ან საქართველოში კანონიერად მცხოვრები უცხოური ორგანიზაციის წარმომადგენლობა, ფიზიკური პირი, რომელსაც აქვს უფლება დაიქირავოს უცხოელები, რომლებსაც არ გააჩნიათ. მუდმივი ბინადრობის ნებართვა და შეძლოს მათი შრომის გამოყენება.

ასევე, საქართველოში შემოდის ცნება „შრომითი მიგრანტი“ – უცხოელი მუდმივი ბინადრობის ნებართვის გარეშე, რომელიც ანაზღაურებადი შრომითი საქმიანობის განსახორციელებლად შრომით ურთიერთობას დებს ადგილობრივ დამსაქმებელთან.

შემოღებული წესების მიხედვით, ადგილობრივ დამსაქმებელთან ურთიერთობა შრომის კოდექსით დარეგულირდება. შრომითი მიგრანტების მიღება მხოლოდ საქართველოში კანონიერი ყოფნის პირობით იქნება შესაძლებელი.

უცხო ქვეყნის მოქალაქესთან დადებულ ხელშეკრულებაში, საქართველოს შრომის კოდექსით გათვალისწინებული პირობების გარდა, უცხოელის სრული პერსონალური მონაცემები და მისი დამსაქმებლის შესახებ სრული მონაცემები, დამსაქმებლის საბანკო რეკვიზიტების ჩათვლით, ხელშეკრულების კონკრეტული ვადა. და მისი მოქმედების ვადა უნდა იყოს მითითებული.

სავალდებულო იქნება ემიგრანტის სამუშაო ადგილის მისამართის, ასევე დამსაქმებლის უფლებებისა და მოვალეობების მითითება. უცხოელთან კონტრაქტი უნდა იყოს ორ ენაზე - ქართულად და მიგრანტისათვის გასაგებ ენაზე.

ამასთან, ადგილობრივ დამსაქმებლებს მოეთხოვებათ აცნობონ შრომის სამინისტროს უცხოელის დასაქმების შესახებ და დაარეგისტრირონ შრომითი მიგრანტების მონაცემთა ბაზაში.

ადგილობრივ დამსაქმებელთან დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე ხელფასის მიღებას მხოლოდ ბაზაში რეგისტრირებული უცხოელი შეძლებს.

ჯანმრთელობისა და შრომის სამინისტრო რეგისტრაციისას ამოწმებს შრომითი ემიგრანტის შესახებ მოწოდებული ინფორმაციის სისწორეს.

ამასთან, რეგისტრაციის არსებობა შრომით მიგრანტებს მისცემს უფლებას საქართველოში დროებითი შრომითი ბინადრობის ნებართვა მიიღონ. 

საქსტატის მონაცემებით 2021 წელს საქართველოდან ემიგრაციაში 99 974 ადამიანი წავიდა, ხოლო მიგრანტების რაოდენობამ 74 008 შეადგინა.