რას სთავაზობს მსოფლიო ბანკი საქართველოს, აზერბაიჯანსა და ყაზახეთს შუა დერეფნის ეფექტურობის გასაუმჯობესებლად

შუა დერეფნის (ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის) ეფექტურობის გასაუმჯობესებლად მსოფლიო ბანკი (WB) რეკომენდაციას უწევს, რომ აზერბაიჯანმა, ყაზახეთმა და საქართველომ ტვირთის თვალყურის დევნების შესაძლებლობა მთელი სატრანსპორტო ქსელის გასწვრივ უზრუნველყონ.

მსოფლიო ბანკის ანგარიშის თანახმად, ამისთვის შემოთავაზებულია დოკუმენტების ერთიან ელექტრონულ ნაკადზე გადასვლის უზრუნველყოფა, რომელიც როგორც სარკინიგზო ტრანსპორტირებას, ასევე კასპიის ზღვის გასწვრივ ტრანსპორტირებას მოიცავს.

„მიზანშეწონილი იქნება ტვირთის კონსოლიდაციის ხელშეწყობა, სარკინიგზო ტრანსპორტზე გადასვლა და ტვირთის ნაკადების ბალანსის გაუმჯობესება აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის ლოგისტიკური ჰაბების შექმნის გზით. გარდა ამისა, აუცილებელია ტრანსპორტის საბოლოო ტარიფების გამჭვირვალობა და პროგნოზირებადი უზრუნველყოფა. ”, - ნათქვამია ანგარიშში.

მსოფლიო ბანკი რეკომენდაციას უწევს აზერბაიჯანსა და ყაზახეთს, შეამცირონ ტვირთის პორტში გატარებული დრო, გაზარდონ კონტეინერების გადაზიდვის მოცულობა ბაქო-აქტაუს და აქტაუ-ბაქოს მარშრუტებზე და შეამცირონ ტვირთების ტარიფები და საპორტო ტარიფები კონტეინერებისთვის.

გარდა ამისა, აზერბაიჯანმა უნდა გააუმჯობესოს ტვირთების გადაზიდვის ეფექტურობა გემებიდან ნაპირზე, ხოლო ყაზახეთმა უნდა გადახედოს პორტების დახურვის პარამეტრებს და უზრუნველყოს არადისკრიმინაციული წვდომა პორტის სერვისებზე ბაზრის ყველა მონაწილისთვის.

საქართველოს, მსოფლიო ბანკი, თავის მხრივ, სთავაზობს პორტ-რკინიგზის/საგზაო გადაზიდვის ეფექტურობის გაზრდას, სანავიგაციო არხის მდგომარეობის გაუმჯობესებას და კონტეინერებზე პორტის ტარიფების შემცირებას (ამჟამად ისინი ყველაზე მაღალია შავი ზღვის მთელ რეგიონში).

რაც შეეხება რკინიგზას და სასაზღვრო გამშვებ პუნქტებს, მსოფლიო ბანკის ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ყაზახეთმა უნდა უზრუნველყოს მოძრავი შემადგენლობის ხელმისაწვდომობა, გაზარდოს შუნტირების ოპერაციების ეფექტურობა, ხოლო აზერბაიჯანმა და საქართველომ - მოძრავი შემადგენლობის ხელმისაწვდომობა, განსაკუთრებით საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის სასაზღვრო გამშვებ პუნქტებზე, გაზარდონ ეფექტურობა. გადაზიდვის ეტაპზე "რკინიგზა - საზღვაო პორტი".

„ამ საქმიანობას შეუძლია მნიშვნელოვანი ეფექტი გამოიწვიოს შეზღუდული ინვესტიციებით და შეიძლება ჩაითვალოს პრიორიტეტად და საჭიროებს დაუყოვნებლივ ყურადღებას“, - აღნიშნავს მსოფლიო ბანკი.

მსოფლიო ბანკი იმედოვნებს, რომ 2030 წლისთვის შუა დერეფნის გასწვრივ ტრაფიკის მოცულობა 2021 წელთან შედარებით სამჯერ გაიზარდოს და მგზავრობის დრო განახევრდეს.

„ინვესტიციების სწორი კომბინაციისა და ოპერატიული საქმიანობის გაუმჯობესების ღონისძიებების წყალობით, დერეფანი შეძლებს გარკვეული წვლილი შეიტანოს ტრანსკონტინენტური ვაჭრობის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ მდგრადობაში, განავითაროს ცენტრალური აზიისა და სამხრეთ კავკასიის პოტენციალი, უზრუნველყოს საიმედო. მარშრუტი ჩინეთის, ევროპისა და მსოფლიოს სხვა რეგიონებისკენ საზღვაო პორტებთან მისასვლელად“, - ნათქვამია ანგარიშში.

შეგახსენებთ, რომ ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტი გადის ჩინეთის, ყაზახეთის, კასპიის ზღვის, აზერბაიჯანის, საქართველოსა და შემდგომ თურქეთისა და ევროპის ქვეყნების გავლით.