მთავარიბიზნესიეკონომიკატურიზმი
ფინანსებიჯანდაცვასპორტიყველა სიახლე
ტექნოლოგიებიმსოფლიოპოლიტიკაფინანსური განათლება
სტარტაპებიWEEKENDბიზნეს მრჩეველისაზოგადოება
კიბერუსაფრთხოებავიდეომოსაზრებაპერსონალური ფინანსები
პოდკასტებიედიტორიალიბიზნეს ინთელიჯენსიშაინენერჯი
flag
AMD 7046.3
0.0044
flag
AZN 1.6147
-0.0006
flag
CNY 37.935
-0.008
flag
EUR 3.1012
-0.0207
flag
GBP 3.6495
-0.0173
flag
KZT 53.16
-0.0019
flag
TRY 0.0711
0
flag
USD 2.7456
-0.0011

ადგილობრივ ექსპორტში კვლავ უშუალო სამეზობლო და ევროკავშირი დომინირებს - TBC Capital

news image

2024 წლის განმავლობაში, მთლიანი სავალუტო შემოდინებების 21.6% ევროკავშირზე მოდიოდა, - ამის შესახებ საუბარია თიბისი კაპიტალის მიერ მომზადებულ კვლევაში, რომლის მიხედვითაც ცნობიი ხდება, რომ  2024 წელს ფულადი გზავნილების კუთხით აშშ-მ რუსეთის წილს გადააჭარბა.

„პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მონაცემების გამოქვეყნების შემდეგ, უკვე გვაქვს სრული სურათი 2024 წელს უცხოური ვალუტის შემოდინების მთავარი წყაროების შესახებ. გასული წლის განმავლობაში, მთლიანი სავალუტო შემოდინებების (საქონლის ექსპორტი, ტურიზმი, მიგრაციის ეფექტის ჩათვლით, ფულადი გზავნილები და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები) 21.6% ევროკავშირზე მოდიოდა, როგორც მთავარ წყაროზე, ხოლო რუსეთის წილი 13.9%-ით განისაზღვრა. ევროკავშირისა (გაერთიანებული სამეფოს ჩათვლით) და აშშ-ს წვლილი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი – 50%-ზე მეტი – იყო პირდაპირი უცხოური ინვესტიციებისა და ფულადი გზავნილების ნაკადებში. აღსანიშნავია, რომ 2024 წელს ფულადი გზავნილების კუთხით აშშ-მ რუსეთის წილს გადააჭარბა, გზავნილების მთავარ წყაროს კი ევროკავშირი წარმოადგენდა, 44.3%-იანი წილით. 

ევროკავშირის წილი შედარებით მოკრძალებული, დაახლოებით 13.0%, იყო ტურიზმიდან მიღებულ შემოსავლებში, რომელშიც კვლავ ახლო სამეზობლოს ქვეყნები და ისრაელი დომინირებენ, იმის გათვალისწინებითაც კი, რომ აზერბაიჯანის სახმელეთო საზღვარი 2020 წლიდან მოყოლებული დახურული რჩება. ამასთან, ეროვნული ბანკი ტურიზმის სტატისტიკიდან გამორიცხავს იმ მიგრანტებს, რომლებიც ქვეყანაში ერთი წლის განმავლობაში იმყოფებიან ან აპირებენ დარჩენას. მიგრაციის ეფექტი მნიშვნელოვანი რჩება სავალუტო შემოდინებების სხვა წყაროების, მათ შორის, განსაკუთრებით IT სექტორის შემოსავლების კუთხით, თუმცა ეფექტის შეფასებისას, გასათვალისწინებელია, რომ ჩვენს ხელთ არსებული შეფასებებით, რუსეთის ფედერაციაზე მიგრანტთა შემოსავლების მხოლოდ დაახლოებით ერთი მეოთხედი მოდის. უშუალო სამეზობლოს მიღმა აღნიშვნის ღირსია, რომ 2024 წელს ყაზახეთიდან საქართველოს თითქმის 170,000 ტურისტი ეწვია, რაც მთლიანი ვიზიტების მხრივ მე-6 ყველაზე მსხვილი მაჩვენებელია. ასევე, აღსანიშნავია ტურისტული ნაკადები უზბეკეთიდან და საუდის არაბეთიდან, რაც აზიური ბაზრებიდან მოთხოვნის გააქტიურებაზე მიუთითებს“, - აღნიშნულია თიბისი კაპიტალის მიერ მომზადებულ კვლევაში. 

მათივე ცნობით, მოცულობით ყველაზე მსხვილი სავალუტო შემოდინების - საქონლის ექსპორტის კუთხით, მხედველობაში უნდა ვიქონიოთ, რომ ბოლო წლებში ავტომობილების რე-ექსპორტის ხარჯზე საქართველოს მთლიან ექსპორტში ყაზახეთისა და ყირგიზეთის წილის მნიშვნელოვანი ზრდის ფონზე, ადგილობრივ ექსპორტში კვლავ უშუალო სამეზობლო და ევროკავშირი დომინირებს. ეკონომიკური თვალსაზრისით ეს ფაქტორი განსაკუთრებით საექსპორტო დარგების მიერ დამატებული ღირებულების შექმნის კუთხითაა მნიშვნელოვანი, ვინაიდან რე-ექსპორტზე გასული ნაკადებიდან ადგილობრივ ეკონომიკაში დარჩენილი წმინდა შემოსავლები, იმპორტის კომპონენტის მაღალი წილის გამო, შედარებით დაბალია. 

„რა შეგვიძლია ვთქვათ უახლეს მაკროეკონომიკურ მაჩვენებლებზე? საქსტატის თანახმად, ეკონომიკურმა ზრდამ თებერვალში 7.7% შეადგინა, რაც ეკონომიკური აქტივობის გრძელვადიანი ტენდენციის ირგვლივ ნორმალიზების ჩვენს საბაზო სცენართან შედარებით მაღალია. ჩვენი მკითხველისთვის კარგადაა ცნობილი, რომ საბაზრო განწყობებზე დასაკვირვებლად რამდენიმე ინდიკატორს გამოვყოფთ. მათ შორისაა გრძელვადიანი მოხმარების საქონელზე მოთხოვნა. თებერვალში თიბისის არხებით აღნიშნულ საქონელზე გაწეული ხარჯები კვლავ შემცირდა. ამავდროულად, საქსტატის მონაცემებით, შემცირდა გრძელვადიანი მოხმარების საქონლის იმპორტიც, რამაც თებერვალში მთლიანი იმპორტის წლიურ კლებაში მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა. თუმცა, 28 მარტის მდგომარეობით, თიბისის არხებით მოცემულ პროდუქციაზე ხარჯები გააქტიურებულია. ზრდა შეინიშნება ხარჯების სხვა კატეგორიებშიც. შესაბამისად, მიუხედავად იმისა, რომ გასული წლის მე-4 კვარტლის შემდეგ თიბისის არხებით უნაღდო დანახარჯების ზრდა შენელებულია, მოსალოდნელია, რომ მარტში თებერვალთან შედარებით ხარჯების მაღალი ზრდა დაფიქსირდება. აქტივობის მამოძრავებელ მნიშვნელოვან ფაქტორად ნარჩუნდება საკრედიტო აქტივობაც, რომელიც, თებერვალში გარკვეული შენელების მიუხედავად, კვლავ ძლიერია.

მთლიანი ხარჯების აჩქარების მიუხედავად, მარტში შედარებით სუსტი რჩება თიბისის არხებით არარეზიდენტების უნაღდო დანახარჯები, რომლებიც, სეზონური შესწორების შემდეგ, ჯერ კიდევ ნოემბრის მაჩვენებელზე დაბალია. საპირისპიროდ, თიბისის ბარათებით რუსების, უკრაინელებისა და ბელარუსების ხარჯები მარტში, ბოლო თვეებთან შედარებით, მნიშვნელოვნად არის მომატებული. 

სავალუტო კონვერტაციების კუთხით, რაც სენტიმენტების მხრივ ასევე ერთ-ერთი ძირითადი ინდიკატორია, ჩვენი შეფასებით, მარტში, თებერვლის მსგავსად, მნიშვნელოვანი ცვლილებები არ იკვეთება. როგორც ყოველთვის, გამოვყოფთ, რომ გასათვალისწინებელია გასულ პერიოდში განხორციელებული სავალუტო კონვერტაციები, როგორც დეპოზიტების, ასევე სესხების კუთხით. აღნიშნული, ჩვენი შეფასებით, დაახლოებით ერთი მილიარდი დოლარის ფარგლებშია და, სენტიმენტების გაუმჯობესების შემთხვევაში, სავალუტო ბაზარზე უცხოური ვალუტის მიწოდებას განაპირობებს“, - განმარტავენ თიბისი კაპიტალში.

საერთო ჯამში, უცხოურ ვალუტაზე მოთხოვნა, როგორც იკვეთება, შედარებით უფრო მაღალ ნიშნულზეა ნორმალიზებული, ვიდრე ერთი ან მეორე მიმართულებით არსებით ცვლილებას ჰქონდეს ადგილი. 

ამავე დროს, თიბისი კაპიტალის ლარის წონასწორობის მოკლევადიანი და გრძელვადიანი ჩარჩოს თანახმად, სადღეისოდ ლარი მაკროეკონომიკური ფაქტორებიდან გამომდინარე გაანგარიშებულ ნიშნულთან ახლოა. ლარის ბოლოდროინდელ გამყარებას დიდწილად იმპორტის კლების შედეგად გაუმჯობესებული წმინდა სავალუტო შემოდინებები, ევრო/დოლარის გამყარება და უცხოურ ვალუტაზე მოთხოვნის ნორმალიზება უწყობს ხელს. 

„აგრეთვე, გამოვყოფთ თურქული ლირის ბოლოდროინდელ გაუფასურებას, რაც, შესაძლოა, ლარისთვის ნეგატიური ფაქტორი იყოს. გადაცემის მექანიზმის დეტალურ ანალიზს უფრო სიღრმისეული და განახლებული კვლევა სჭირდება, თუმცა, ჩვენი შეფასებით, ლირის გაუფასურება ლარს, როგორც წესი, მაშინ გადაეცემა, როდესაც დოლართან მიმართებით რეგიონის სხვა ვალუტებიც უფასურდება. ამავდროულად, სუსტი ლირა/ლარი მეტწილად ორმხრივ სავაჭრო ბალანსზე მოქმედებს, ვიდრე მთლიანზე, ანუ თურქეთიდან შედარებით იაფი იმპორტული საქონელი, უმრავლეს შემთხვევაში, კონკურენციას უფრო სხვა იმპორტულ პროდუქციას უწევს, ვიდრე - ადგილობრივად წარმოებულს“, - აცხადებენ თიბისი კაპიტალში.

news banner
ავტორი
LIVE

დღის ტოპ 10 სიახლე











მოსაზრება

quote

ჩვენი ამოცანაა, ბიზნეს სექტორის ინტერესების წარმოდგენა

საჭიროა, ამ დადგენილებების მოდიფიცირება ისეთი გზით, რომ არ დაზიანდეს არც ბიზნესის და არც სახელმწიფოს ინტერესები.

author სოსო ფხაკაძე

სხვა სიახლეები

ეკონომიკა
image ჩვენი მიზანია, რომ 2025 წელი ორნიშნა ეკონომიკური ზრდით დავხუროთ - შოთა ბერეკაშვილი

09.05.2025.15:00

ჩვენი მიზანია, რომ 2025 წელი ორნიშნა რიცხვთან ახლოს, ან ორნიშნა ეკონომიკური ზრდით დავხუროთ, - ამის შესახებ პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის თავმჯდომარემ შოთა ბერეკაშვილმა განაცხადა. მისი თქმით, ქვეყნის ეკონომიკის დინამიური ზრდა გაგრძელდება,

„პირველი კვარტლის მონაცემები ნამდვილად შთამბეჭდავი იყო. საერთო ჯამში პირველ კვარტალში საქართველოს ეკონომიკა 9,3%-ით გაიზარდა. ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ საერთაშორისო ორგანიზაციების პროგნოზებით, როგორიცაა მსოფლიო ბანკი, სსფ, ასევე ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი მათი საშუალო მოლოდინები 6%-ს შეადგენს. თუმცა პირველ კვარტალში ჩვენ ამ მოლოდინებს გადავაჭარბეთ და უკეთესი შედეგი დავდეთ. მიმაჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკა დინამიურად ვითარდება, შიდა ეკონომიკური სტრუქტურა ძალიან ჯანსაღია. არსებობს უფრო მეტი რეზერვები იმისთვის, რომ ეკონომიკა კიდევ უფრო განვითარდეს, როგორც ინვესტიციების თვალსაზრისით, ასევე საკრედიტო რესურსის თვალსაზრისით. და ის ფაქტი, რომ სებ-მა 8%-ზე დატოვა საპროცენტო განაკვეთი მიუთითებს, რომ ის დინამიური ზრდა ეკონომიკის გაგრძელდება, რაც ძალიან კარგია. ჩვენი მიზანი არის, რომ 2025 წელი ორნიშნა რიცხვთან ახლოს ან ორნიშნა რიცხვით დავხუროთ“, - განაცხადა შოთა ბერეკაშვილმა.

შეგახსენებთ, რომ სებ-მა რეალური მშპ-ის ზრდა 2025 წლის პროგნოზს 5-დან 6.7 პროცენტამდე გადაიხედა.

„საქართველოში, ფასების სტაბილურობის შენარჩუნების პარალელურად, კვლავ ძლიერია ეკონომიკური აქტივობა. კერძოდ, 2025 წლის პირველ კვარტალში რეალური მშპ-ის ზრდამ, საშუალოდ 9.3 პროცენტი შეადგინა. აღნიშნულს დიდწილად ეკონომიკის სტრუქტურული ცვლილებები განაპირობებს, რაც მშპ-ის ზრდაში პროდუქტიული სექტორების კვლავ მაღალი წვლილით დასტურდება. თუმცა ამასთან, ძლიერი შიდა მოთხოვნაც მაღალი ეკონომიკური ზრდის ხელშემწყობია. ეს კი მოთხოვნის მხრიდან ფასებზე ზეწოლას საყურადღებო ფაქტორად ტოვებს.

გლობალურად გაზრდილი გაურკვევლობის, ადგილობრივი ტენდენციებისა და ფინანსურ ბაზარზე არსებული მოლოდინების გათვალისწინებით შემუშავებული სებ-ის ცენტრალური სცენარის მიხედვით, 2025 წელს ინფლაცია დროებით გადააჭარბებს მიზნობრივ მაჩვენებელს და საშუალოვადიან პერიოდში 3 პროცენტის გარშემო დასტაბილურდება. ეკონომიკაში ფუნდამენტური ფაქტორების შედარებით ნელი ნორმალიზებისა და მიმდინარე ძლიერი ეკონომიკური ზრდის საფუძველზე, ცენტრალურ სცენარში, წინა სცენართან შედარებით, რეალური მშპ-ის ზრდა 2025 წელს 5-დან 6.7 პროცენტამდე გადაიხედა. გრძელვადიან პერიოდში კი, მოსალოდნელია მისი პოტენციური დონის, 5 პროცენტის, ფარგლებში დასტაბილურება.

მზარდი გაურკვევლობის გათვალისწინებით, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა, ერთი მხრივ, იმსჯელა მაღალინფლაციური რისკების სცენარზეც, რომლის რეალიზების შემთხვევაში ფუნდამენტური პროცესები მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო მაღალ ტრაექტორიას მოითხოვს, ვიდრე ცენტრალური სცენარი. მაღალინფლაციური სცენარი ძირითადად ითვალისწინებს საერთაშორისო ბაზრებზე ბოლო დროს მომატებულ გაურკვევლობას, რომელიც სატარიფო პოლიტიკისა და ეკონომიკური ფრაგმენტაციის დაჩქარებას უკავშირდება. აღნიშნული რისკების რეალიზაცია, თავის მხრივ, მიწოდების ჯაჭვებს შეაფერხებს და გლობალურად მაღალინფლაციურ გარემოს ჩამოაყალიბებს, რაც საქართველოზეც შესაბამისად აისახება.

მეორე მხრივ, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა განიხილა დაბალინფლაციური რისკების სცენარი, რომლის რეალიზების შემთხვევაში ფუნდამენტური პროცესები მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო დაბალ ტრაექტორიას მოითხოვს, ვიდრე ცენტრალური სცენარი. გლობალურად გაზრდილმა გაურკვევლობამ და სატარიფო პოლიტიკამ, შესაძლოა, მსოფლიო მასშტაბით ვაჭრობის დივერსიფიკაციის პროცესი დააჩქაროს, რის შედეგადაც მოსალოდნელია მიწოდების ჯაჭვების გადაწყობა და რეგიონალიზაცია. ამ პროცესში კი საქართველოს, როგორც „შუა დერეფნის“ ქვეყნის, როლი დამატებით გაძლიერდება. ამასთან, აღნიშნული სცენარით აშშ დოლარი კვლავ გლობალურად შესუსტებული დარჩება და ამ ტენდენციების ფონზე გამყარებული ლარის გაცვლითი კურსი, იმპორტული ინფლაციის არხით, მთლიან ინფლაციაზე შემცირების მიმართულებით იმოქმედებს“, - აღნიშნულია სებ-ის მიერ გავრცელებულ პრესრელიზში.

საქართველოს ეკონომიკური ფორუმი

Powered by Business Insider Georgia

ვრცლად
economic forum

სიახლეების გამოწერა