როგორ უნდა მოიქცეთ, თუ მიიღეთ საეჭვო SMS შეტყობინება, რომ თქვენს სახელზე ამანათია | დეტალური ინსტრუქცია
როგორ უნდა დავიცვათ თავი კიბერთაღლითობისგან, რა არიის პრევენციის გზები და თუ მაინც გავხდით თაღლითების მსხვერპლი, როგორ უნდა მოვიქცეთ - ამ საკითხზე საქართველოს საბანკო ასოციაციის კიბერუსაფრთხოების მიმართულების კოორდინატორმა, ინგა ქარჩავამ ისაუბრა.
მისი თქმით, ბოლო პერიოდში გახშირდა მოკლეტექსტური შეტყობინებების სახით თაღლითობის შემთხვევები. მან მოუწოდა მოქალაქეებს, უცხო ნომრებიდან მიღებული საეჭვო ბმულები არ გახსნან და პერსონალური მონაცემები არ გააზიარონ. იმ შემთხვევაში თუ მომხმარებელი მაინც გახდა კიბერთაღლითობის მსხვერპლი, ქარჩავას თქმით, მან სასწრაფოდ უნდა დაბლოკოს საბანკო ბარათი, ან დაუკავშირდეს მომსახურე კომერციულ ბანკს.
„ჩვენ რაიმე განსაკუთრებულთან არ გვაქვს შეხება, მსგავსი თაღლითური შეტყობინებები მუდმივად არის. თუ ადრე ელ. ფოსტაზე იღებდნენ შეტყობინებებს, უკანასკნელ პერიოდში ეს შემთხვევები SMS-ის სახითაა გახშირებული. სცენარი ტიპურია - შესაძლოა სატრანსპორტო, ან საფოსტო გადამზიდავის სახელით მიიღოს მომხმარებელმა შეტყობინება, რომ მის სახელზეა ამანათი გამოგზავნილი, ამ ამანათის მისაღებად კი მოუწოდებენ შეტყობინებაში არსებულ მავნე ბმულზე გადასვლისკენ და შემდეგ უკვე ითხოვენ პერსონალურ ინფორმაციას. ხშირ შემთხვევაში ეს არის, ინტერნეტ ბანკის მონაცემები. მსგავსი ტიპის შეტყობინებები უნდა უგულებელვყოთ. ზოგადი პრაქტიკა და პრევენციული ქმედებაა ის, რომ არ მივყვეთ მესამე მხარის მოწოდებას. უნდა მივაქციოთ ვებგვერდის დასახელებას ყურადღება. თუ მომხმარებელს ეჭვი გაუჩნდა, რომ მონაცემები შეიყვანა თაღლითურ ვებგვერდზე, აუცილებლად უნდა გამოცვალოს პაროლი, დაუკავშირდეს ბანკს და განაცხადოს სავარაუდო თაღლითურ გვერდზე მონაცემების განთავსების თაობაზე. თუკი მომხმარებელმა შეიყვანა საბარათე მონაცემები, რაშიც ჩვენ ვგულისხმობთ ბარათის სრულს ნომერს, ბარათის მოქმედების ვადას და ბარათის ნამდვილობის სამნიშნა კოდს, ამ შემთხვევაში უმალვე უნდა დაბლოკოს ბარათი. თუ ეს ორივე არხი მომხმარებლისთვის მოუწვდომელია, უნდა დაუკავშირდეს მომსახურე კომერციულ ბანს და დააბლოკვინოს ეს ბარათი. იმ ანგარიშზე, სადაც მომხმარებელს ბარათი აქვს დამზადებული და ამ ბარათს სისტემატურად იყენებს ონლაინ შესყიდვებისთვის, ამ ბარათზე განათავსეთ მცირე ოდენობის თანხა, რომელიც საჭიროა კონკრეტული ნივთის შესაძენად ან ყოველდღიური საჭიროებისთვის“, - განაცხადა ქარჩავამ.
დღის ტოპ 10 სიახლე
„ამბასადორი აილენდ ბათუმი” ინოვაციურ პროექტს დუბაის უძრავი ქონების საერთაშორისო გამოფენაზე წარადგენს
მოსაზრება
ჩვენი ამოცანაა, ბიზნეს სექტორის ინტერესების წარმოდგენა
საჭიროა, ამ დადგენილებების მოდიფიცირება ისეთი გზით, რომ არ დაზიანდეს არც ბიზნესის და არც სახელმწიფოს ინტერესები.
სხვა სიახლეები
16 , 2025
წლის განმავლობაში, განსაკუთრებით დიდი დღესასწაულების მოახლოებისას, კიბერინციდენტები დაახლოებთ 30% -ით იზრდება. თაღლითები სწორედ იმ პერიოდში აქტიურდებიან, როდესაც საცალო სეგმენტში უამრავი სახარბიელო შეთავაზებაა და ყველას, ბუნებრივია, საუკეთესოს მიღება სურს. კიბერშეტევები როგორც ბიზნესებს/ორგანიზაციებს, ისე საცალო მომხმარებლებს ემუქრება, ორივე ერთი რისკის წინაშე დგას - ძირითად საფრთხეებს შორის კონფიდენციალური მონაცემების მოტყუებით მოპოვება, მავნე კოდის გავრცელება, ფაილების დაშიფრვა და განსაშიფრავად გამოსასყიდის მოთხოვნაა.
დღეს, როცა თითქმის ყველა მაღაზიას და ბრენდს განსაკუთრებულ შეთავაზებები აქვს, მომხმარებელში ხშირად ჩნდება შიში, რომ რაიმე მნიშვნელოვანი შესაძლებლობა გამორჩება. ამ შფოთვის ფონზე ადამიანი ხშირად დაუფიქრებლად იღებს გადაწყვეტილებებს და ტყუვდება - გადადის საეჭვო ბმულზე, ჩამოტვირთავს ფაილს ან შეჰყავს პირადი მონაცემები ყალბ ვებსაიტზე და შედეგად თანხასაც კარგავს.
ფიშინგ (Phishing) შეტევის ტიპი კვლავ რჩება ერთ-ერთ მთავარ და უტყუარ იარაღად კიბერთაღლითებისთვის. ის საფრთხეს უქმნის როგორც ინდივიდუალურ მომხმარებლებს, ასევე ორგანიზაციებს. ორგანიზაციების მოწყვლადობა მათ შორის გრძელი უქმეებითაა განპირობებული - საჭიროებისამებრ ინციდენტის საპასუხოდ ისეთი სწრაფი რეაგირება შეიძლება ვერ მოხდეს, როგორც ეს ჩვეულებრივ სამუშაო კვირის მანძილზე მოხდებოდა.
რა უნდა გაითვალისწინონ ამ პერიოდში ორგანიზაციებმა და ფიზიკურმა პირმა გაზრდილი რისკის თავიდან არიდების ან მისი ალბათობის შემცირების მიზნით:
ორგანიზაციებისთვის:
სადღესასწაულო საყიდლებით დაკავებული მომხმარებლებისთვის