მთავარიბიზნესიეკონომიკატურიზმი
ფინანსებიჯანდაცვასპორტიყველა სიახლე
ტექნოლოგიებიმსოფლიოპოლიტიკაფინანსური განათლება
სტარტაპებიWEEKENDბიზნესმრჩეველისაზოგადოება
კიბერუსაფრთხოებავიდეომოსაზრებაპერსონალური ფინანსები
პოდკასტებიედიტორიალიბიზნეს ინთელიჯენსიშაინენერჯი
flag
AMD 7022.7
-0.0128
flag
AZN 1.6174
-0.0012
flag
CNY 37.678
0.0001
flag
EUR 3.1249
-0.0025
flag
GBP 3.6389
-0.0123
flag
KZT 52.57
0.0004
flag
TRY 0.0721
-0.0001
flag
USD 2.7503
-0.002

კიბერუსაფრთხოების წესები წინასაახალწლო საყიდლებისას

news image

წინასაახალწლო საჩუქრების შეძენის სეზონი ყველაზე აქტიურ ფაზაშია და ათასობით მომხმარებელი წლის მიწურულს ეძებს მისთვის საუკეთესო შეთავაზებებს ინტერნეტში.  სწორედ აქტიური შეთავაზებების ეს პერიოდი არის კიბერთაღლითებისთვის ყველაზე ხელსაყრელი, რათა  ბოროტად ისარგებლონ მყიდველების გაზრდილი ინტერესითა და მოდუნებული ყურადღებით. 

თაღლითების მიზანი უცვლელი და მარტივია:  ყალბი ვებ-გვერდების, მავნე ბმულებისა და სხვა მსგავსი ხერხების მეშვეობით მოიპოვონ თქვენი პერსონალური და ფინანსური ინფორმაცია, გამოგძალონ თანხა და მოგაყენონ ფინანსური ზიანი. 

ამდენად, კრიტიკულად მნიშვნელოვანია კიბერუსაფრთხოების საბაზისო წესების დაცვა ინტერნეტ სივრცეში ნავიგაციისას, განსაკუთრებით კი დეკემბრის ბოლო კვირასა და სადღესასწაულო დღეებში.    

საქართველოს საბანკო ასოციაცია შესყიდვებისთვის აქტიურ კვირაში გთავაზობთ რამდენიმე მარტივ რჩევას, რათა არ გახდეთ კიბერდანაშაულის მსხვერპლი. 

სადღესასწაულო საყიდლების უსაფრთხოდ წარმოების რამდენიმე წესი:

წესი #1: არ წამოეგოთ ანკესს „უნიკალური შეთავაზება, მხოლოდ 1 დღე!“, „გახდი იღბლიანი და მიიღე საჩუქრად 3 iphone-ერთის ფასად“, „უფასო მოგზაურობის“ შეთავაზებებს. მსგავსი შეთავაზებების 99.999% ყალბია;

წესი #2:  არ გადახვიდეთ საეჭვო ბმულებზე, რომლებსაც მიიღებთ sms-ით ან ელ-ფოსტით, თუნდაც ეს ინფორმაცია ერთი შეხედვით ნაცნობი გამომგზავნისგან მიიღოთ. თუ მაინც ცნობისმოყვარეობამ გძლიათ, ვებ-გვერდის მისამართი თქვენ თვითონ აკრიფეთ ბროუზერში და დარწმუნდით, რომ ის ლეგიტიმური, ნამდვილი და დაცულია. გახსოვდეთ, წარმატებული კიბერშეტევა სწორედ sms და ელ-ფოსტაზე ფიშინგ შეტყობინებით იწყება;

წესი #3: არასდროს გააზიაროთ ის ინფორმაცია, რაც მხოლოდ თქვენ უნდა იცოდეთ: პაროლი, პინ-კოდი, საიდუმლო გასაღები, საიდუმლო/კოდური სიტყვა/ერთჯერადი პაროლი, ა.შ.

წესი #4: არასდროს გააზიაროთ საბარათე მონაცემები ტელეფონით, chat-ით, უცნობ ვებ-გვერდებზე. გადახდისას გამოიყენეთ ელექტრონული საფულეები, როგორიცაა Google Pay/Apple Pay საფულე;

წესი #5: ონლაინ შესყიდვები განახორციელეთ მხოლოდ ნაცნობ, ლეგიტიმურ და დაცულ ვებ-გვერდებზე. უმჯობესია დაძებნოთ ონლაინ მაღაზიის ოფიციალური ვებ-გვერდი და იქ განახორციელოთ შესყიდვა.

წესი #6: ყველა თქვენ მოწყობილობაზე სისტემატურად დააყენეთ განახლებები (სასურველია ავტომატური) და გაააქტიურეთ ანტი-ვირუსული პროგრამები სანდო მწარმოებლისგან;

წესი #7: გამოიყენეთ რთული პაროლები (მინიმუმ 12 სიმბოლო), სასურველია გქონდეთ განსხვავებული პაროლი სხვადასხვა ანგარიშებზე და სისტემებზე. პერიოდულად განაახლეთ პაროლები და არასდროს გააზიაროთ ისინი;

წესი #8: თქვენი ყველა მნიშვნელოვანი ფოტო, ვიდეო და სხვა ფაილების ასლები შეინახეთ განცალკევებულ გარე მატარებელზე ან ღრუბლოვან სანახზე;

წესი #9: ონლაინ შესყიდვისთვის გამოსაყენებლ საბანკო ბარათზე განათავსეთ მხოლოდ შეზღუდული რაოდენობის თანხა, რომელიც გესაჭიროებათ საყიდლების შესაძენად, დანარჩენი თანხა კი განათავსეთ ისეთ ანგარიშზე, რომელზეც არ არის მიბმული ბარათი (მაგ. მოთხოვნამდე ანაბარზე) და საჭიროებისამებრ გადაიტანეთ თანხა თქვენს საბარათე ანგარიშზე;

ზემოაღნიშნული წესების დაცვის შემდეგ თუ მაინც გადაწყვიტეთ თქვენთვის აქამდე უცნობ ვებ-გვერდზე ფინანსური/პერსონალური/საბარათე მონაცემების შეყვანას ან უცნობ ბმულზე გადასვლას -  შეჩერდით, კიდევ ერთხელ დაფიქრდით და შემდეგ გადადით ამ ბმულზე;   

გისურვებთ, უსაფრთხო და ნაყოფიერ შესყიდვებს 

news banner
ავტორი
LIVE

დღის ტოპ 10 სიახლე











მოსაზრება

quote

ჩვენი ამოცანაა, ბიზნეს სექტორის ინტერესების წარმოდგენა

საჭიროა, ამ დადგენილებების მოდიფიცირება ისეთი გზით, რომ არ დაზიანდეს არც ბიზნესის და არც სახელმწიფოს ინტერესები.

author სოსო ფხაკაძე

სხვა სიახლეები

ბიზნეს სიახლეები
image სადღესასწაულო მზადება და კიბერუსაფრთხოება

16 , 2025

წლის განმავლობაში, განსაკუთრებით დიდი დღესასწაულების მოახლოებისას, კიბერინციდენტები დაახლოებთ 30% -ით იზრდება. თაღლითები სწორედ იმ პერიოდში აქტიურდებიან, როდესაც საცალო სეგმენტში უამრავი სახარბიელო შეთავაზებაა და ყველას, ბუნებრივია, საუკეთესოს მიღება სურს. კიბერშეტევები როგორც ბიზნესებს/ორგანიზაციებს, ისე საცალო მომხმარებლებს ემუქრება, ორივე ერთი რისკის წინაშე დგას - ძირითად საფრთხეებს შორის კონფიდენციალური მონაცემების მოტყუებით მოპოვება, მავნე კოდის გავრცელება, ფაილების დაშიფრვა და განსაშიფრავად გამოსასყიდის მოთხოვნაა. 

დღეს, როცა თითქმის ყველა მაღაზიას და ბრენდს  განსაკუთრებულ შეთავაზებები აქვს, მომხმარებელში ხშირად ჩნდება შიში, რომ რაიმე მნიშვნელოვანი შესაძლებლობა გამორჩება. ამ შფოთვის ფონზე ადამიანი ხშირად დაუფიქრებლად იღებს გადაწყვეტილებებს და ტყუვდება - გადადის საეჭვო ბმულზე, ჩამოტვირთავს ფაილს ან შეჰყავს პირადი მონაცემები ყალბ ვებსაიტზე და შედეგად თანხასაც კარგავს.

ფიშინგ (Phishing) შეტევის ტიპი კვლავ რჩება ერთ-ერთ მთავარ და უტყუარ იარაღად კიბერთაღლითებისთვის. ის საფრთხეს უქმნის როგორც ინდივიდუალურ მომხმარებლებს, ასევე ორგანიზაციებს. ორგანიზაციების მოწყვლადობა მათ შორის გრძელი უქმეებითაა განპირობებული - საჭიროებისამებრ ინციდენტის საპასუხოდ ისეთი სწრაფი რეაგირება შეიძლება ვერ მოხდეს, როგორც ეს ჩვეულებრივ სამუშაო კვირის მანძილზე მოხდებოდა.

რა უნდა გაითვალისწინონ ამ პერიოდში ორგანიზაციებმა და ფიზიკურმა პირმა გაზრდილი რისკის თავიდან არიდების ან მისი ალბათობის შემცირების მიზნით:

ორგანიზაციებისთვის: 

  1. შეამოწმეთ, მოქმედია თუ არა ანტივირუსული პროგრამა ორგანიზაციაში 
  2. დააყენეთ განახლებები კრიტიკულ სისტემებზე
  3. თუ მანამდე არ გაგიკეთებიათ, აიღეთ კრიტიკული მონაცმების სათადარიგო ასლები და შეინახეთ სხვა სისტემაზე
  4. გადახედეთ წვდომებს (სისტემურს და ფიზიკურს), შეზღუდეთ არასაჭირო წვდომები
  5. განახორციელეთ აქტიური მონიტორინგი ქსელზე 

სადღესასწაულო საყიდლებით დაკავებული მომხმარებლებისთვის

  1. ყურადღებით იყავით შეთავაზებებთან და რეკლამასთან მიმართებით ვირტუალურ სივრცეში, ეცადეთ არ გადახვიდეთ ბმულზე უცებ ამომხტარი რეკლამიდან. თუ შეთავაზება ზედმეტად კარგად ჟღერს - ის დიდი ალბათობით ყალბია და მას გვერდი აუარეთ 
  2. ყოველთვის გადაამოწმეთ შეთავაზების სისწორე კომპანიის ოფიციალურ ვებ-გვერდზე -დაუკავშირდით შეთავაზების ავტორს პირდაპირ მისი ოფიციალური არხების მეშვეობით და დარწმუნდით, რომ შეთავაზება რეალურია
  3. არ გამოიყენოთ დაუცველი ღია WIFI გადახდებისთვის
  4. შეძლებისდაგვარად ყველგან გამოიყენეთ ორფაქტორიანი ავთენტიფიკაცია, არაავტორიზებული წვდომის პრევენციისთვის
  5. პერიოდულად გადახედეთ საბანკო ამონაწერს 

საქართველოს ეკონომიკური ფორუმი

Powered by Business Insider Georgia

ვრცლად
economic forum

სიახლეების გამოწერა