სანდო გარიგებების ახალი ეპოქა, სმარტ კონტრაქტები და უძრავი ქონება
სმარტ კონტრაქტებთან დაკავშირებით განხორციელებულ სიახლეებზე გვესაუბრება ბი ვი ქონსალთინგის იურისტი მარიამ ბაღდავაძე. სამყარო უფრო ციფრული და ავტომატიზირებული ხდება და ამ პროცესში სმარტ კონტრაქტები ერთ-ერთი წამყვანი როლის შემსრულებელია. ეს არის ტექნოლოგია, რომელიც შესაძლებელს ხდის შუამავლების გარეშე გარიგებების სწრაფად, უსაფრთხოდ და გამჭვირვალედ დადებას. საქართველოს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ განახორციელა უძრავი ნივთის რეგისტრაციასთან დაკავშირებული ბლოკჩეინ ტექნოლოგიაზე დაფუძნებული უნიკალური პროექტი სმარტ კონტრაქტების მეშვეობით.
სმარტ კონტრაქტი ბლოკჩეინ ტექნოლოგიაზე დაფუძნებული სისტემაა. ბლოკჩეინი მონაცემთა დაცვის თანამედროვე სისტემებს შორის ყველაზე უსაფრთხოდ მიიჩნევა, ვინაიდან მასში დაცული ინფორმაციის წაშლა/შეცვლა, ფაქტობრივად, შეუძლებელია. მხარეები მოკლებულნი არიან შესაძლებლობას, შეცვალონ ხელშეკრულების პირობები მისი დადების შემდეგ. ხელშეკრულების დადების პროცესი კი ნახევრადავტომატიზებულია - საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ვებ-გვერდიდან ვიზიტის დაჯავშნის შემდეგ ონლაინ შეხვედრაზე ხდება შეთანხმების მონაწილე მხარეთა იდენტიფიცირება (ვიზუალური გამოსახულებისა და პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტაციის შემოწმებით). შეხვედრას წარმართავს ოპერატორი, რომელიც ეხმარება მხარეებს უძრავი ქონების ხელშეკრულების მონაცემების შევსებაში (ქონების დეტალები, მომსახურების ვადა, საფასური და ა.შ.), აცნობს მხარეებს ხელშეკრულების პირობებს და ა.შ.
საჯარო რეესტრის მიერ დანერგილი სისტემის მეშვეობით უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულების გაფორმების დროს ხდება მხარეთა ვალდებულებების ერთდროულად შესრულება, რასაც უზრუნველყოფს სმარტ კონტრაქტი. კერძოდ, კონტრაქტის გენერირების შემდგომ მხარეებს ერთდროულად, ავტომატურად მისდით შეტყობინება ვალდებულების შესრულების შესახებ: გამყიდველის შემთხვევაში - ის ავტომატურად იღებს საბანკო ანგარიშზე ნასყიდობის საფასურს, რომელიც წინასწარ არის განთავსებული ერთ-ერთი მხარის დაცულ საბანკო ანგარიშზე, ხოლო მყიდველის შემთხვევაში - ავტომატურად ხდება მისი რეგისტრაცია უძრავი ქონების მესაკუთრედ და ამონაწერის გაგზავნა შეტყობინების საშუალებით.
აღნიშული სერვისი ხელმისაწვდომია საქართველოს მოქალაქეებისთვის და საშუალებას მისცემს მათ სხვა საგებელთან ერთად საზღვარგარეთიდან შუამავლების გარეშე შეიძინონ ან გაყიდონ უძრავი ქონება, რაც თავის მხრივ კიდევ უფრო განავითარებს და ლიკვიდურს გახდის საქართველოს უძრავი ქონების ბაზარს.
ამდენად, გონიერი კონტრაქტების გამოყენებით ბიზნესს შეუძლია მიიღოს ის ბენეფიტები, რაც შედეგად მოჰყვება ციფრული ტექნოლოგიის განვითარებას:
დღის ტოპ 10 სიახლე
Global Finance-მა თიბისი საქართველოში ვალუტის გაცვლითი სერვისების საუკეთესო მიმწოდებლად დაასახელა
სხვა სიახლეები
მეწარმე სუბიექტის ელექტრონული პორტალი და პრაქტიკული გამოწვევები
11.11.2025.14:33
„მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს ახალი კანონით, გარდა სხვა მნიშვნელოვანი საკითხებისა, დარეგულირდა ელექტრონული პორტალის შექმნა ბიზნეს-სუბიექტებისათვის. აღნიშნული პორტალის არსსა და მასთან დაკავშირებულ გამოწვევებზე საუბრობს იურიდიული ფირმა "ბი ვი ქონსალთინგის" მმართველი პარტნიორი - ვახტანგ შურღაია.
კანონის თანახმად, მეწარმე სუბიექტის რეგისტრაციის შემდეგ ენიჭება ავტორიზებული მომხმარებლის გვერდი (ერთიანი ელექტრონული პორტალი), სადაც ხდება წინასწარ განსაზღვრული დოკუმენტების/ინფორმაციის ატვირთვა და გამოქვეყნება. აღნიშნული ელექტრონული პორტალის მართვაზე პასუხისმგებელია ბიზნეს-სუბიექტის მიერ გამოყოფილი წარმომადგენელი (ერთ-ერთი ხელმძღვანელი პირი).
პორტალზე გამოქვეყნებას ექვემდებარება ისეთი ინფორმაცია, როგორიცაა: რეესტრში რეგისტრირებული მონაცემები და მათში განხორციელებული ცვლილება, საზოგადოების განთავსებული კაპიტალის ოდენობა, განთავსებული კაპიტალის ცვლილება, კრების მოწვევის შესახებ შეტყობინება, სააქციო საზოგადოებაში არაფულადი შენატანის შესახებ ანგარიში და ა.შ. ამ დოკუმენტაციის გამოქვეყნების მიზანია გამჭირვალობის უზრუნველყოფა და პარტნიორების/კრედიტორების/მესამე პირების ინფორმირება საზოგადოებაში მიმდინარე საკითხებზე. მაგალითისათვის, პორტალზე გამოქვეყნებას ექვემდებარება შეტყობინება საერთო კრების მოწვევის შესახებ.
მიუხედავად ელექტრონული პორტალის ამგვარი დანიშნულებისა, ზოგიერთ შემთხვევაში მასზე დოკუმენტების გამოქვეყნება შესაძლოა დაბრკოლდეს გარკვეული ტექნიკური წინაღობით. მაგალითად, კანონის თანახმად, სააქციო საზოგადოების აქციონერი უფლებამოსილია, ხელმძღვანელი პირების მიერ კრების მოწვევის შესახებ მოთხოვნის დაუკმაყოფილებლობის შემთხვევაში მიმართოს სასამართლოს და მიიღოს საერთო კრების მოწვევის უფლებამოსილება. ასეთ დროს საზოგადოების ელექტრონულ პორტალზე კრების მოწვევის შესახებ შეტყობინება დაუბრკოლებლად გამოქვეყნდება.
მეორე მხრივ, თუ შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების დირექტორი არ იწვევს კრებას, ელექტრონულ პორტალზე კრების მოსაწვევის გამოქვეყნება შესაძლოა ტექნიკურად დაბრკოლდეს. ასეთ შემთხვევაში კანონი არ ითვალისწინებს იდენტურ ჩანაწერს შპს-სთვის, რაც პრაქტიკაში ელექტრონულ პორტალზე გამოქვეყნებას აფერხებს.
მეწარმეთა შესაქხებ საქართველოს კანონის 128-ე მუხლის შინაარსიდან გამომდინარე, თუ პარტნიორთა რიგგარეშე კრების მოწვევის შესახებ ინიციატორი პარტნიორების მოთხოვნის წარდგენიდან 20 დღის ვადაში ის არ მოიწვევა, ინიციატორ პარტნიორებს უფლება აქვთ, თავად მოიწვიონ რიგგარეშე კრება. თუმცა, საჯარო რეესტრს არ აქვს ერთგვაროვანი პრაქტიკა და ზოგიერთ შემთხვევაში პარტნიორთა ინიციატივით კრების მოწვევის შესახებ ინფორმაციას არ აქვეყნებს. შესაბამისად, ასეთ შემთხვევაში კრების შესახებ ინფორმაციის გამოუქვეყნებლობა აფერხებს პარტნიორთა უფლების რეალიზებას. ასეთ შემთხვევაში საჭირო გახდება სასამართლოს ჩარევა და მისი გადაწყვეტილების საფუძველზე ინფორმაციის გამოქვეყნება ელექტრონულ პორტალზე.
ამდენად, ელექტრონული პორტალი წარმოადგენს ბიზნეს-სუბიექტის ეფექტური ფუნქციონირების ერთ-ერთ გარანტს. აუცილებელია, შპს-ს პარტნიორებს არ შეექმნათ ტექნიკური წინაღობა და საჯარო რეესტრმა დანერგოს ერთგვაროვანი პრაქტიკა პარტნიორებისათვის სასამართლოს ჩარევის გარეშე, კანონის შესაბამისად, კრების მოსაწვევის ელექტრონულ პორტალზე გამოქვეყნების საშუალების მიცემით.