მთავარიბიზნესიეკონომიკათეგეტა ბიზნესი
ტურიზმიფინანსებიჯანდაცვასპორტი
ყველა სიახლეტექნოლოგიებიმსოფლიოპოლიტიკა
ფინანსური განათლებასტარტაპებიWEEKENDბიზნეს მრჩეველი
საზოგადოებაკიბერუსაფრთხოებავიდეომოსაზრება
პერსონალური ფინანსებიპოდკასტებიედიტორიალიბიზნეს ინთელიჯენსი
ბიზნეს მრჩეველიშაინენერჯიAversi Pharma
flag
AMD 7034.8
-0.0057
flag
AZN 1.5858
-0.003
flag
CNY 37.568
-0.0058
flag
EUR 3.1507
-0.0046
flag
GBP 3.6525
-0.0082
flag
KZT 50.02
0.0016
flag
TRY 0.066
0
flag
USD 2.6968
-0.0042

სანდო გარიგებების ახალი ეპოქა, სმარტ კონტრაქტები და უძრავი ქონება

news image

სმარტ კონტრაქტებთან დაკავშირებით განხორციელებულ სიახლეებზე გვესაუბრება ბი ვი ქონსალთინგის იურისტი მარიამ ბაღდავაძე. სამყარო უფრო ციფრული და ავტომატიზირებული ხდება და ამ პროცესში სმარტ კონტრაქტები ერთ-ერთი წამყვანი როლის შემსრულებელია. ეს არის ტექნოლოგია, რომელიც შესაძლებელს ხდის შუამავლების გარეშე გარიგებების სწრაფად, უსაფრთხოდ და გამჭვირვალედ დადებას. საქართველოს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ განახორციელა უძრავი ნივთის რეგისტრაციასთან დაკავშირებული ბლოკჩეინ ტექნოლოგიაზე დაფუძნებული უნიკალური პროექტი სმარტ კონტრაქტების მეშვეობით.

სმარტ კონტრაქტი ბლოკჩეინ ტექნოლოგიაზე დაფუძნებული სისტემაა. ბლოკჩეინი მონაცემთა დაცვის თანამედროვე სისტემებს შორის ყველაზე უსაფრთხოდ მიიჩნევა, ვინაიდან მასში დაცული ინფორმაციის წაშლა/შეცვლა, ფაქტობრივად, შეუძლებელია. მხარეები მოკლებულნი არიან შესაძლებლობას, შეცვალონ ხელშეკრულების პირობები მისი დადების შემდეგ. ხელშეკრულების დადების პროცესი კი ნახევრადავტომატიზებულია - საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ვებ-გვერდიდან ვიზიტის დაჯავშნის შემდეგ ონლაინ შეხვედრაზე ხდება შეთანხმების მონაწილე მხარეთა იდენტიფიცირება (ვიზუალური გამოსახულებისა და პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტაციის შემოწმებით). შეხვედრას წარმართავს ოპერატორი, რომელიც ეხმარება მხარეებს უძრავი ქონების ხელშეკრულების მონაცემების შევსებაში (ქონების დეტალები, მომსახურების ვადა, საფასური და ა.შ.), აცნობს მხარეებს ხელშეკრულების პირობებს და ა.შ.

საჯარო რეესტრის მიერ დანერგილი სისტემის მეშვეობით უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულების გაფორმების დროს ხდება მხარეთა ვალდებულებების ერთდროულად შესრულება, რასაც უზრუნველყოფს სმარტ კონტრაქტი. კერძოდ, კონტრაქტის გენერირების შემდგომ მხარეებს ერთდროულად, ავტომატურად მისდით შეტყობინება ვალდებულების შესრულების შესახებ: გამყიდველის შემთხვევაში - ის ავტომატურად იღებს საბანკო ანგარიშზე ნასყიდობის საფასურს, რომელიც წინასწარ არის განთავსებული ერთ-ერთი მხარის დაცულ საბანკო ანგარიშზე, ხოლო მყიდველის შემთხვევაში - ავტომატურად ხდება მისი რეგისტრაცია უძრავი ქონების მესაკუთრედ და ამონაწერის გაგზავნა შეტყობინების საშუალებით.

აღნიშული სერვისი ხელმისაწვდომია საქართველოს მოქალაქეებისთვის და საშუალებას მისცემს მათ სხვა საგებელთან ერთად საზღვარგარეთიდან შუამავლების გარეშე შეიძინონ ან გაყიდონ უძრავი ქონება, რაც თავის მხრივ კიდევ უფრო განავითარებს და ლიკვიდურს გახდის საქართველოს უძრავი ქონების ბაზარს.

ამდენად, გონიერი კონტრაქტების გამოყენებით ბიზნესს შეუძლია მიიღოს ის ბენეფიტები, რაც შედეგად მოჰყვება ციფრული ტექნოლოგიის განვითარებას:

  • ხელშეკრულების დადების ავტომატიზებული პროცესი;
  • უსაფრთხოება;
  • გამჭირვალობა;
  • ნაკლები დანახარჯები;
  • მოქნილი და სწრაფი სერვისი.
news banner
ავტორი
LIVE

დღის ტოპ 10 სიახლე











სხვა სიახლეები

ბიზნეს მრჩეველი
image ხელოვნური ინტელექტი სამუშაო ადგილას - რა უნდა გაითვალისწინონ კომპანიებმა ავტომატიზებული გადაწყვეტილებების მიღებისას

14.08.2025.18:00

ხელოვნური ინტელექტის ტექნოლოგიების ინტეგრაცია შრომით ურთიერთობებში სულ უფრო მეტად იძენს პრაქტიკულ მნიშვნელობას. კომპანიები ხშირად იყენებენ AI სისტემებს როგორც კანდიდატთა შერჩევის, ისე - თანამშრომელთა მონიტორინგისა და საქმიანობის შეფასების პროცესებში. უფრო მეტიც, პლატფორმის სახით ორგანიზებული სამუშაოს დროს ავტომატური გადაწყვეტილებები მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს დასაქმებულთა შრომით ურთიერთობებზე. მიუხედავად იმისა, რომ ეს მიდგომა სამუშაო პროცესის ორგანიზების მეტი ეფექტურობის შესაძლებლობას ქმნის, ის ამავდროულად აჩენს მნიშვნელოვან სამართლებრივ და ეთიკურ პრობლემებს, განსაკუთრებით პერსონალურ მონაცემთა დაცვის კუთხით, რომელთა უგულებელყოფა კომპანიებისთვის სერიოზული სამართლებრივი პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველი შეიძლება გახდეს.

მართალია, საქართველოს კანონმდებლობა ჯერ-ჯერობით არ იცნობს ევროპული რეგულაციის მსგავს მოწესრიგებას (ე.წ. „AI Act”-ის მსგავსად), თუმცა საქართველოს კანონი „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“, რომელიც, თავის მხრივ, ეფუძნება მსგავს ევროპულ რეგულაციას, ქმნის საკმარის სამართლებრივ ჩარჩოს განსახილველი საკითხის მოსაწესრიგებლად.

რა არის ავტომატიზებული გადაწყვეტილება შრომით ურთიერთობაში?

ავტომატიზებული გადაწყვეტილება გულისხმობს გადაწყვეტილებებს, რომლებიც სრულად ან ნაწილობრივ აღსრულებულია ხელოვნური ინტელექტის, ალგორითმების ან სხვა ავტომატიზებული სისტემების საშუალებით, ადამიანის ჩართულობის გარეშე ან მინიმალური ჩართულობით. ასეთი გადაწყვეტილებები შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობებში გამოიყენება სხვადასხვა ფორმით, მაგალითად:

  • კანდიდატების წინასწარი შერჩევა რეზიუმეების ავტომატური გაფილტვრის გზით;
  • თანამშრომელთა ქცევის და პროდუქტიულობის მონიტორინგი სპეციალური ტექნოლოგიების მეშვეობით;
  • დისციპლინური პროცედურების ავტომატური ინიცირება, მათ შორის, შრომითი ურთიერთობის შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება ავტომატური გადაწყვეტილებით, ხელოვნური ინტელექტის საფუძველზე მომუშავე სისტემის მიერ შეგროვებული მონაცემების საფუძველზე.

რა რისკებთანაა დაკავშირებული ავტომატიზებული გადაწყვეტილებები ბიზნესისთვის?

ავტომატიზებულ გადაწყვეტილებებს, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ეხება შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობას, თან სდევს რიგი სამართლებრივი რისკები:

  • დისკრიმინაცია – AI სისტემები (განსაკუთრებით ე.წ. „Machine-learning AI” სისტემის გამოყენებისას) ხშირად მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე აყალიბებენ მიკერძოებულ მიდგომებს, რამაც შესაძლოა გამოიწვიოს დისკრიმინაციული გადაწყვეტილების მიღება სხვადასხვა აკრძალული ნიშნის მიხედვით (სქესის, ასაკის, ეთნიკური კუთვნილების, ჯანმრთელობის სტატუსის და ა.შ.);
  • გამჭვირვალობის ნაკლებობა – ავტომატური სისტემების მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები ხშირად “შავი ყუთის” პრინციპზეა აგებული, რის გამოც რთულდება კონკრეტული გადაწყვეტილების საფუძვლების მოძიება – ძნელია იმის გაგება, რატომ მიიღო სისტემამ კონკრეტული გადაწყვეტილება;
  • პერსონალურ მონაცემთა დარღვევის რისკი – თანამშრომელთა ან კანდიდატების შესახებ შეგროვებული ინფორმაცია შესაძლოა სცდებოდეს დასაშვებ ჩარჩოებს და არღვევდეს კანონმდებლობით დადგენილ მონაცემთა დაცვის პრინციპებს, მათ შორის, ხდებოდეს მონაცემთა მოპოვება შესაბამისი თანხმობის მიღების გარეშე.

ქართული სამართლებრივი ჩარჩო: როგორ უნდა მოემზადოს ბიზნესი AI-ის პასუხისმგებლობიანი გამოყენებისთვის?

საქართველოს კანონი პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ ითვალისწინებს ავტომატიზებული გადაწყვეტილებების გამოყენების რეგულირებას:

  • მონაცემთა სუბიექტს უფლება აქვს, არ დაექვემდებაროს მხოლოდ ავტომატიზებულად (მათ შორის, პროფაილინგის საფუძველზე) მიღებულ გადაწყვეტილებას, რომელიც მისთვის წარმოშობს სამართლებრივ ან სხვა სახის არსებითი მნიშვნელობის მქონე შედეგს (მაგალითად – მუშაობის დაწყება ან გათავისუფლება);
  • ინფორმირება – მონაცემთა სუბიექტს (დასაქმებულს) უნდა განემარტოს, როგორ მუშაობს სისტემა და რა მონაცემებს ეფუძნება ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში მიღებული გადაწყვეტილება.

თუმცა, კანონი არ ითვალისწინებს პირდაპირ რეგულაციებს AI-ის გამოყენების სპეციალურ წესებზე, რაც ტოვებს ინტერპრეტაციის სივრცეს. სწორედ ამიტომ, სასურველია, ხელოვნური ინტელექტის შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობებში გამოყენებისას გათვალისწინებული იქნეს შემდეგი საკითხები:

  • სისტემის გამჭვირვალობა – კომპანიებმა უნდა უზრუნველყონ, რომ AI სისტემები, რომლებიც გამოიყენება ავტომატიზებული გადაწყვეტილებების მისაღებად, გამჭირვალეა;
  • ზედამხედველობა – ყველა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, რომელიც ეხება დასაქმებულის სამართლებრივი მდგომარეობის ცვლილებას (დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრება, შრომითი ურთიერთობის შეწყვეტა), უნდა შემოწმდეს ადამიანის მიერ;
  • შიდა პოლიტიკა და ცნობიერების ამაღლება – HR და IT გუნდებმა უნდა იცოდნენ AI-ის სამართლებრივად სწორად გამოყენების წესები.

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში AI-ის გამოყენება შრომით სამართალში ჯერ არ არის სპეციფიკურად რეგულირებული, მოქმედი კანონმდებლობა და ევროკავშირის მიდგომები კომპანიებს საშუალებას აძლევს, პასუხისმგებლიანად გამოიყენონ ავტომატიზირებული სისტემები. სწორი პრაქტიკის დანერგვა არა მხოლოდ სამართლებრივ დაცვას უზრუნველყოფს, არამედ ზრდის თანამშრომლების ნდობას და ინკლუზიური სამუშაო გარემოს შექმნის შანსს.

საქართველოს ეკონომიკური ფორუმი

Powered by Business Insider Georgia

ვრცლად
economic forum

სიახლეების გამოწერა