კომპანიის სადამფუძნებლო დოკუმენტაცია – რატომ ღირს ინდივიდუალური წესდების შედგენა?
საქართველოში მეწარმეთა შესახებ ახალი კანონის ამოქმედებასთან ერთად დამკვიდრდა სტანდარტული წესდების ინსტიტუტი. სიახლე მიზნად ისახავდა კომპანიის რეგისტრაციის პროცესის გამარტივებას. თუმცა, მარტივად ხელმისაწვდომ სტანდარტულ წესდებასთან ერთად, კომპანიებისთვის უცვლელად აქტუალურია ინდივიდუალური წესდების შედგენა, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, როდესაც ბიზნესის სპეციფიკა მოითხოვს მოქნილ და ზუსტ სამართლებრივ ჩარჩოს. იურიდიული ფირმა ბი ვი ქონსალთინგის მმართველი პარტნიორი ვახტანგ შურღაია გვიზიარებს რჩევებს, თუ რატომ უნდა მიანიჭოს ბიზნესმა უპირატესობა ინდივიდუალურ მიდგომას.
რას გულისხმობს სტანდარტული წესდება?
სტანდარტული წესდება წარმოადგენს წინასწარ განსაზღვრულ შაბლონს, რომელიც დამტკიცებულია იუსტიციის მინისტრის მიერ. იგი ხელმისაწვდომია საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ვებ-გვერდზე და თითოეული ტიპის სამეწარმეო საზოგადოებას შეუძლია მისი გამოყენება რეგისტრაციის პროცესში.
რა შეიძლება მოწესრიგდეს განსხვავებულად ინდივიდუალური წესდებით?
ინდივიდუალური წესდების შემუშავება საშუალებას აძლევს მეწარმეს:
• კანონით დადგენილი წესისაგან განსხვავებულად მოაწესრიგონ პარტნიორებს შორის ურთიერთობები: მოგების განაწილების პრინციპები, პარტნიორთა გადაწყვეტილებების მიღების პროცედურები და საჭირო ხმათა ოდენობა, საერთო კრების გადაწყვეტილებაუნარიანობა, ხმათა რაოდენობის გამოთვლის წესი, ახალი წილის უპირატესი შესყიდვის უფლების გათვალისწინება და ა.შ;
• მოქნილად დაარეგულირონ კომპანიის მართვის სტრუქტურა: განსაზღვრონ დირექტორთა უფლებამოსილებები დეტალურად, შესაძლებლობისას გაითვალისწინონ სამეთვალყურეო საბჭოს არსებობა საზოგადოებაში და მისი უფლებამოსილებები, განსაზღვრონ დამატებითი კონტროლის მექანიზმები კომპანიის ეფექტური ფუნქციონირებისათვის;
• ბიზნესის სპეციფიკიდან გამომდინარე, გაითვალისწინონ ისეთი ინდივიდუალური დებულებები, რომლებიც არ გვხვდება კანონში და, ამავდროულად, არ ეწინააღმდეგება მის შინაარსს.
რა უპირატესობა აქვს ინდივიდუალურ წესდებას?
პარტნიორთა ინტერესებზე მაქსიმალურად მორგებული ინდივიდუალური წესდება ამცირებს მხარეებს შორის უთანხმოების რისკს, სადავოობისას არ ტოვებს ორაზროვან რეგულირებას, რაც ხელს უწყობს ნორმათა არახელსაყრელ ინტერპრეტაციას. გარდა ამისა, სრულყოფილი ინდივიდუალური წესდება იძლევა სტრატეგიულ უპირატესობას ინვესტორებთან ურთიერთობაში, ვინაიდან ზრდის ნდობას და ამარტივებს მოლაპარაკებების პროცესს.
დასკვნის სახით შეიძლება ითქვას, რომ სტანდარტული წესდების გამოყენება ფორმალურად საკმარისია კომპანიის სამართლებრივი სტატუსის მისაღებად, თუმცა ის ვერ პასუხობს მრავალფეროვან საჭიროებებს ბიზნესისათვის, რომელსაც სურს ურთიერთობების ამომწურავად დარეგულირება და სამართლებრივი რისკების მინიმიზაცია. შესაბამისად, ინდივიდუალური წესდების შედგენა რჩება სტრატეგიულად მნიშვნელოვან ნაბიჯად. იგი წარმოადგენს არა მხოლოდ ტექნიკურ სადამფუძნებლო დოკუმენტს, არამედ - ეს არის სამართლებრივი არქიტექტურა, რომელიც იცავს თქვენი ბიზნესს და ქმნის კონკურენტულ უპირატესობას.
სხვა სიახლეები
მეწარმე სუბიექტის ელექტრონული პორტალი და პრაქტიკული გამოწვევები
19.11.2025.16:25
„მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს ახალი კანონით, გარდა სხვა მნიშვნელოვანი საკითხებისა, დარეგულირდა ელექტრონული პორტალის შექმნა ბიზნეს-სუბიექტებისათვის. აღნიშნული პორტალის არსსა და მასთან დაკავშირებულ გამოწვევებზე საუბრობს იურიდიული ფირმა ბი ვი ქონსალთინგის მმართველი პარტნიორი - ვახტანგ შურღაია.
კანონის თანახმად, მეწარმე სუბიექტის რეგისტრაციის შემდეგ ენიჭება ავტორიზებული მომხმარებლის გვერდი (ერთიანი ელექტრონული პორტალი), სადაც ხდება წინასწარ განსაზღვრული დოკუმენტების/ინფორმაციის ატვირთვა და გამოქვეყნება. აღნიშნული ელექტრონული პორტალის მართვაზე პასუხისმგებელია ბიზნეს-სუბიექტის მიერ გამოყოფილი წარმომადგენელი (ერთ-ერთი ხელმძღვანელი პირი).
პორტალზე გამოქვეყნებას ექვემდებარება ისეთი ინფორმაცია, როგორიცაა: რეესტრში რეგისტრირებული მონაცემები და მათში განხორციელებული ცვლილება, საზოგადოების განთავსებული კაპიტალის ოდენობა, განთავსებული კაპიტალის ცვლილება, კრების მოწვევის შესახებ შეტყობინება, სააქციო საზოგადოებაში არაფულადი შენატანის შესახებ ანგარიში და ა.შ. ამ დოკუმენტაციის გამოქვეყნების მიზანია გამჭირვალობის უზრუნველყოფა და პარტნიორების/კრედიტორების/მესამე პირების ინფორმირება საზოგადოებაში მიმდინარე საკითხებზე. მაგალითისათვის, პორტალზე გამოქვეყნებას ექვემდებარება შეტყობინება საერთო კრების მოწვევის შესახებ.
მიუხედავად ელექტრონული პორტალის ამგვარი დანიშნულებისა, ზოგიერთ შემთხვევაში მასზე დოკუმენტების გამოქვეყნება შესაძლოა დაბრკოლდეს გარკვეული ტექნიკური წინაღობით. მაგალითად, კანონის თანახმად, სააქციო საზოგადოების აქციონერი უფლებამოსილია, ხელმძღვანელი პირების მიერ კრების მოწვევის შესახებ მოთხოვნის დაუკმაყოფილებლობის შემთხვევაში მიმართოს სასამართლოს და მიიღოს საერთო კრების მოწვევის უფლებამოსილება. ასეთ დროს საზოგადოების ელექტრონულ პორტალზე კრების მოწვევის შესახებ შეტყობინება დაუბრკოლებლად გამოქვეყნდება.
მეორე მხრივ, თუ შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების დირექტორი არ იწვევს კრებას, ელექტრონულ პორტალზე კრების მოსაწვევის გამოქვეყნება შესაძლოა ტექნიკურად დაბრკოლდეს. ასეთ შემთხვევაში კანონი არ ითვალისწინებს იდენტურ ჩანაწერს შპს-სთვის, რაც პრაქტიკაში ელექტრონულ პორტალზე გამოქვეყნებას აფერხებს.
მეწარმეთა შესაქხებ საქართველოს კანონის 128-ე მუხლის შინაარსიდან გამომდინარე, თუ პარტნიორთა რიგგარეშე კრების მოწვევის შესახებ ინიციატორი პარტნიორების მოთხოვნის წარდგენიდან 20 დღის ვადაში ის არ მოიწვევა, ინიციატორ პარტნიორებს უფლება აქვთ, თავად მოიწვიონ რიგგარეშე კრება. თუმცა, საჯარო რეესტრს არ აქვს ერთგვაროვანი პრაქტიკა და ზოგიერთ შემთხვევაში პარტნიორთა ინიციატივით კრების მოწვევის შესახებ ინფორმაციას არ აქვეყნებს. შესაბამისად, ასეთ შემთხვევაში კრების შესახებ ინფორმაციის გამოუქვეყნებლობა აფერხებს პარტნიორთა უფლების რეალიზებას. ასეთ შემთხვევაში საჭირო გახდება სასამართლოს ჩარევა და მისი გადაწყვეტილების საფუძველზე ინფორმაციის გამოქვეყნება ელექტრონულ პორტალზე.
ამდენად, ელექტრონული პორტალი წარმოადგენს ბიზნეს-სუბიექტის ეფექტური ფუნქციონირების ერთ-ერთ გარანტს. აუცილებელია, შპს-ს პარტნიორებს არ შეექმნათ ტექნიკური წინაღობა და საჯარო რეესტრმა დანერგოს ერთგვაროვანი პრაქტიკა პარტნიორებისათვის სასამართლოს ჩარევის გარეშე, კანონის შესაბამისად, კრების მოსაწვევის ელექტრონულ პორტალზე გამოქვეყნების საშუალების მიცემით.